با توجه به فرا رسیدن ایام شهادت حضرت امام محمد باقر علیه السلام گفتگوی کوتاهی با حجت الاسلام هادي اسلامي پناه مفسّر و پژوهشگر قرآنی انجام داده ایم که در زیر به آن اشاره می شود:
نام ايشان محمد و كنيه ابوجعفر- ابوجعفر الاول- مشهورترين لقب آن حضرت باقر علیه السلام است. پيامبر(ص) توسط جابربن عبدالله انصاري آن حضرت را به اين لقب ناميد و در حقيقت چون شكافنده علوم است به اين لقب ناميده شد. طبق قول مشهور روز ولادت ايشان اول ماه رجب 57 هجري و بر اساس نقل ديگرسوم صفر 57 است. ايشان در چهار سالگي و در سال61هجري همراه پدر خود در كربلا حضور داشت. مادر ايشان فاطمه بنت الحسن(ع) است و به جهت اينكه از طرف پدر و مادر به علي(ع) و فاطمه(ع) مي رسد، ملقب به علوي من علويين و فاطمي من فاطميين هاشمي من هاشميين مي باشد. (بحارالانوار46/215 – اعيان الشيعه علامه سيد محسن امين 8/310)
مدت امامت ايشان از زمان شهادت امام زين العابدين(ع) در سال 95 بمدت20سال بود.
امام باقر(ع) به همراه فرزندش امام صادق(ع) هشام بن عبدالملك آنها را به دمشق فرا خواند و به آنها اهانت هايي شد و بخاطر سخناني كه در جلسه دربار كرد، موجب ناراحتي هشام شد، لذا وي امام باقر(ع) را زنداني كرد.
امام باقر(ع) روز دوشنبه هفتم ذي الحجه سال 114در سن ۵۷سالگي با زهري كه ابراهيم بن وليد بن عبدالملك به دستور هشام بن عبدالملك به ايشان داد، به شهادت رسيد. (مناقب ابن شهرآشوب4/228)
امام باقر(ع) به فرزندش امام صادق(ع) وصيت كرد مقداري از مال او را وقف كند تا پس از شهادت تا10سال در محل اجتماع مني همه حاجيان براي ايشان مراسم عزا برپا كنند. شيخ طوسي فقيه، اصولي و رجالي شيعه(متوفاي460) شاگردان آن حضرت را تا 466 نفر شمرده كه همگي از بزرگان و عالمان زمان خود بودند.
يزيدجعفي مي گويد: ابوجعفر(ع) سي هزار حديث براي من روايت كرد و شبيه همين نقل از محمدبن مسلم نيز آمده است.
ذهبي از دانشمندان اهل سنت(متوفاي748) درباره امام باقر(ع) مي نويسد: از كساني بود كه علم و عمل و آقايي و شرافت و وثاقت و متانت را جمع كرده بود و براي خلافت شايستگي داشت.
ابن حجر هيثمي فقيه شافعي(متوفاي973)مي نويسد: محمدباقر(ع) به اندازه گنجهاي پنهان معارف و دانشها را آشكار ساخته و حقايق احكام و حكمتها و لطائف دانشها را بيان نموده كه بر غير افراد بي بصيرت يا بدسيرت پوشيده نيست،لذا ايشان را و شكافنده دانش جامع علوم و برپاكننده پرچم دانش خوانده اند.