|
یكى از اهداف اصلى بعثت پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله تزكیه نفوس و تربیت انسانها و پرورش اخلاق حسنه بوده است؛ حتّى مىتوان گفت تلاوت آیات الهى و تعلیم كتاب و حكمت مقدّمهاى است براى مسأله تزكیه نفوس و تربیت انسانها؛ همان چیزى كه هدف اصلى علم اخلاق را تشكیل مىدهد. شاید به همین دلیل «تزكیه» در سه آیه بر «تعلیم» پیشى گرفته است، چرا كه هدف اصلى و نهائى «تزكیه» است هرچند در عمل «تعلیم» مقدّم بر آن مىباشد. و اگر در یك آیه دیگر «تعلیم» بر «تزكیه اخلاق» پیشى گرفته، ناظر به ترتیب طبیعى و خارجى آن است، كه معمولًا «تعلیم» مقدّمهاى است براى «تربیت و تزكیه»؛ همان گونه كه آموزشهاى صحیح سبب بالا بردن سطح اخلاق و تزكیه نفوس مىشود، وجود فضائل اخلاقى در انسان نیز سبب بالابردن سطح علم و دانش اوست؛ چرا كه انسان وقتى مىتواند به حقیقت علم برسد كه از «لجاجت»و «كبر» و «خودپرستى» و «تعصّب كوركورانه» كه سدّ راه پیشرفتهاى علمى است خالى باشد، در غیر این صورت این گونه مفاسد اخلاقى حجابى بر چشم و دل او مىافكند كه نتواند چهره حق را آن چنان كه هست مشاهده كند و طبعاً از قبول آن وا مىماند. |