اى کرامت وجود! باد غربتى که مىوزد به کوچههاى بى تو، بوى مرگ مىدهد، بوى خستگى، فسردگى؛ کوچهها در انتظار یک نسیم روح بخش یک پیام آشنا ودلنواز سینه را گشودهاند. کوچههاى ما همیشه عاشق تو بودهاند.
صبحگاه جمعهها آفتاب یاد تو از ندبههاى ما طلوع مىکند. آنکه شب پس از دعا با سرود اشتیاق و نغمه امید با دلى سفید خواب رفته است روز را به شوق دیدنت میآغازد.
اى بهانه اى براى زیستن! اشتیاق همچو سبزه بهاره هر طرف دمیده است. جمکران؛ جلوه اى از انتظار و شوق ماست، اى بهار جاودان، ما در انتظار مقدم توییم اى امید آخرین!
همزمان با فرا رسیدن نیمه شعبان و میلاد پر برکت منجی آخر الزمان حضرت مهدی موعود(عج) باور مهدوی را در بینش و دیدگاه رضوی در گفت و گو با دکتر ابراهیم شفیعی سروستانی مورد واکاوی قرار دادهایم که در ادامه میخوانید...
در کتاب مواعظ العدیه، تالیف آیة الله علی مشکینی آمده است که روزی پیامبر (ص) از جایی عبور می کردند. چشمشان به جمعیتی افتاد که دور شخصی را گرفته بودند. حضرت نزد آن ها رفتند و پرسیدند: برای چه در اینجا جمع شده اید؟!
مردم عرض کردند: دیوانه ای در اینجا هست که حرکات او ما را به اینجا کشانده است.
پیامبر فرمودند: دیوانه ی حقیقی این شخص نیست؛ بلکه این شخص بی نوا، گرفتار و بیمار است. آیا می خواهید شما را به ویژگی های دیوانه حقیقی، آگاه کنم؟
عرض کردند: آری ای رسول خدا.
سپس حضرت فرمودند: دیوانه ی حقیقی دارای این نشانه هاست:
1- همیشه با کبر و نخوت، راه می رود؛
2- به دو طرف خود (از روی غرور) مکرر نگاه می کند؛
3- شانه های خود را (از روی برتر دانستن خود به دیگران) بالا و پایین می آورد؛
4- از درگاه خدا آرزوی بهشت می کند با این که پیوسته در گناه می باشد و به گناه خود ادامه می دهد؛
5- و جامعه، نه از شر او در امانند و نه به خیر او امیدوار.
امام رضا (ع) استفاده از عطر را باعث انبساط روحی دانسته می فرماید: «چهار چیز است که دل را باز می کند و غم را از بین می برد: عطر زدن، عسل خوردن، سوارى کردن و به سبزه نظر کردن!» و نیز در توصیه ای دیگر به مردم می فرمایند: « برای مرد سزاوار نیست که استفادی هر روزه از بوی خوش را ترک کند پس اگر نتوانست، یک روز در میان و باز اگر نتوانست، در هر جمعه خود را خوشبو سازد و هیچ گاه این عمل را رها نکند».(1)
امام رضا (علیه السلام) در روایتی دیگر عطر زدن را از اخلاق انبیا دانسته می فرماید: «الطَیبُ من أخلاق الأنبیاء ؛ خوشبو کردن، از اخلاق پیامبران است».(2)
و در روایات دیگر نقل شده که بوی خوش همواره از محل زندگی امام رضا (ع) پراکنده بود . در همین زمینه از یکی از کنیزان امام رضا (علیه السلام) نقل شده که آن حضرت به عود هندى بخور مىکرد و بعد از آن گلاب و مشک به کار مىبرد.(3) و حسن بن جهم می گوید: حضرت رضا (علیه السّلام) از منزل خارج شد، بوى خوش بخور از آن جناب ساطع بود.(4)
در مورد آداب استفاده از بوی خوش هم معمر بن خلاد نقل می کند: حضرت رضا (علیه السّلام) به من دستور داد برایش روغنى تهیه کنم که در آن مشک و عنبر باشد و به من فرمود که آیة الکرسى و سوره ام الکتاب و معوذتین (دو قل اعوذ) و آیاتى که براى حفظ از شیطان خوب است، در کاغذى بنویسم و آن را بین شیشه و جعبه آن قرار دهم. این کار را کردم بعد که خدمتش رسیدم، محاسن خود را عطرآگین کرد و من تماشا می کردم.(5)
و در روایتی دیگر حسن بن جهم میگوید: خدمت امام رضا علیه السلام رسیدم، ظرفی نزد من آورد که در آن مشک بود. خطاب به من فرمود: از این مشک بردار و بر خود بمال. مقداری برداشتم و بر خود مالیدم. فرمود: مقداری دیگر بردار و بر گودی پایین گردن بمال. (6)
امام رضا علیه السلام در توصیه ای پزشکی خطاب به علی بن یقطین که به امام رضا علیه السلام نوشته بود در سرم سردی سخت حس میکنم به طوری اگر بادی بوزد کم میماند غش کنم. در پاسخ نوشتند: پس از غذا عنبر و زنبق را به بینی بکش انشاء الله نجات پیدا میکنی. (7) .
همچنین امام رضا(ع) ضمن توصیه به استفاده پیوسته از بوی خوش و فرستادن صلوات به هنگام عطر زدن فرمود: (کانَ یَعرِفُ مَوضِعَ سُجُودِ اَبِیعَبدِالله به طیبِ رِیحَه) جایگاه سجده امام صادق علیه السلام از بوی عطر آنجا شناخته میشد. (8)
پانوشتها:
1. بحارالانوار، ج73، ص140
2. الکافی، ج6، ص510
3. قمى، شیخ عباس، منتهى الآمال فی تواریخ النبی و الآل، ج 3، ص،1622
4. قمى، شیخ عباس، منتهى الآمال فی تواریخ النبی و الآل، ج 3، ص 518٫
5. کافی، ج 6، ص 516، ح 2
6. عباس عزیزی، عطر زینت نماز و زندگی، ص 35
7. محسن کاظمی، عطر درمانی، ص 129
8. مکارم الاخلاق، ص 81
حضرت علی علیه السلام برای سنجش و امتحان مردان به شش مورد اشاره می فرمایند و اعلام می دارند اخلاق مردان را در این شش موقعیت باید سنجید.
ایشان می فرمایند:
شش چیز است که اخلاق مردان با انها امتحان می شود
غررالحکم ج1 ص 100
بی تردید نوع واکنش هر فردی در برابر موارد فوق می تواند نشاندهنده خلق و خوی او باشد
پورافضلی: اسلام دینی است که برای ابعاد گوناگون زندگی مردم برنامه و دستورالعمل دارد . در مورد نحوه پوشیدن لباس هم تاکید اسلام بر اصل میانه روی، اعتدال و دوری از افراط و تفریط است. دقت در سیره زندگی اهل بیت علیهم السلام و تأسی به شیوه رفتاری و سبک زندگی آن بزرگواران همواره می تواند ما را در رسیدن به الگوی مطلوب و اتخاذ روش صحیح زندگی و رسیدن به حیات آرمانی رهنمون سازد...
برخی از اعمال و رفتار ما موجب غضب الهی می شود و مرگ زودرس را برای انسان به همراه دارد.
امام سجاد علیه السلام در گفتاری به پنج کار اشاره می کند که مرگ انسان را تسریع می بخشد .
ایشان می فرمایند:
(پنج خصلت از )گناهانی است که مرگ انسان را زودتر می رساند
1- قطع روابط خویشاوندی
2- قسم دروغ
3- سخنان دروغ
4- زنا
5- جلوگیری از راه و روش مسلمانان
(وسائل الشیعة ج16ص 281)
دروغ گویی و زنا از صفات زشت و گناه کبیره محسوب می شود که با مروری در پیرامون خود، متوجه آثار زیانبار این گناه در افرادی که گرفتار و عامل به آن هستند می شویم.از سوی دیگر قطع رحم و دروری گزینی از اقوام وخویشان نیز مشکلات عدیده ای برای انسان به همراه دارد.
بسماللهالرحمن الرحیم ای عبدالعظیم؛ از سوی من به یارانم سلام برسان و به ایشان بگو که شیطان را به خود راه ندهند و به آنان فرمان ده به راستی در گفتار و ادای امانت و آنها را فرمان ده در آنچه به کارشان نمیآید، خاموشی ورزند و ستیزجویی را کنار نهند و به یکدیگر روی آورند و به دیدار هم روند که موجب نزدیک شدن به من است و به در افتادن با یکدیگر خود را مشغول نسازند که من با خود عهد کردهام هر که چنین کند و یاری از یاران مرا به خشم آورد و از خدا میخواهم در دنیا سختترین عذاب را به او رساند و در آخرت در شمار زیانکاران باشد و ایشان را آگاه ساز که خدای نیکوکار آنها را خواهد بخشید و از بدی کارشان برخواهد گذشت. مگر کسی که به خدا شرک ورزیده یا دوستی از دوستان مرا بیازارد یا بدخواهی او را به دل گیرد که اگر چنین کند خدا او را نبخشاید تا از این اندیشه بد باز نگردد اگر بازگشت چه بهتر و گر نه روح ایمان از دلش رخت بربندد و از ولایت من بیرون رود و او را از ولایت ما بهرهای نخواهد بود و از این سرنوشت بد به خدا پناه میبرم».
معمولا برخی از ما از حلم و بردباری کمتری برخوردار بوده و با اندک درشتی به نزاع لفظی یا درگیری فیزیکی مبادرت می کنیم.
توصیه های بزرگان دین واخلاق وحتی آیات کریمه قرآن عمدتا به فروبردن خشم در جدال ها بسیار تاکید می نماید.چه بسا قتل های ناخواسته ای و یا نقص عضوهایی دبه خاطر یک لحظه عدم کنترل خشم ،رخ داده و عمری سراسر در رنج و محنت را برای طرفین رقم زده است.
براساس گفتار جالبی که از امام صادق علیه السلام نقل شده ، فرشته ها در مواقع درگیری البته لفظی، برای طرفین دعوا دعا می کنند.
ایشان می فرمایند:
هنگامی که میان دو نفرنزاع و درگیری (لفظی) به وجود آید ، دو فرشته نازل می شوند و به آنکه سفیه و بی خرد است می گویند،هرچه خواستی گفتی خودت لایق آنچه که گفتی هستی وکیفر گفتارت را خواهی دید.
و به شخص حلیم و بردبار گویند:صبر کردی و حلم نمودی ،اگر حلمت را به پایان برسانی به زودی خداوند تو را می آمرزد
سپس امام فرمودند:ولی اگر بردبار جواب (ناسزاهای)او را بدهد آن دو فرشته بالا می روند(و این دو را به حال خود می گذارند)
(بحار ج71ص 406)
برخی واعظان وگویندگان موقع سخن گفتن انسان را با خداوند مرتبط کرده و از عبودیت پروردگار سخن می گویند
در دیگر سو ،گویندگان و وعاظی هستند که سخنان سخیف و شیطانی بر زبان می رانند.
امام جواد علیه السلام خطاب به شنونده سخنان این دو طیف می فرمایند:
هرکس به (سخنان )گوینده ای گوش دهد (گویا) او را پرستش کرده است اگر از خداوند سخن گوید ،پس همانا خداوند را پرستیده است
و اگر از شیطان بگوید ،شیطان را عبادت کرده است
(تحف العقول ص 726)
انسان با توجه به روحیه اجتماعی که دارد ناچار به همراهی و دوستی با همنوع خود دارد.
اگر دوست با شاخصه های درست انتخاب شود انسان را به سمت کمال هدایت خواهد کرد و چنانچه گرفتار دوست ناباب گردد راه به خطا خواهد برد.
پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم در گفتاری خطاب به حضرت علی علیه السلام سه مشخصه یک دوست خوب را بیان می فرمایند.
ایشان می فرمایند:
تی علی (ع) از برای دوست و رفیق سه علامت وجود دارد
1-مالش را جای مال خودت قرار دهد
2- آبرویش را پای آبروی تو بگذارد
3- جانش را فدای جان تو کند و علاوه بر آنها اسرار تو را فاش نکند
*مواعظ العددیة ص 135